ŞAŞILIK

Şaşılık nedir ?
İki gözün, uzaktaki bir cisme baktıklarında, optik eksenlerinin paralelliklerinin bozulmasına şaşılık denir. Yapılan araştırmalarda toplumun yüzde 2 sinde belirgin olan şaşılığa rastlanmıştır. Yüzde 4 ünde ise gösterilemeyen üç boyutlu görme kusurları bulunmaktadır. Şaşılık büyük ölçüde göz tembelliğine (ampliopi) yol açmaktadır. Zamanında teşhis ve tedavi edilmediği takdirde ilerleyen yaşlarda tedavisi mümkün olmamaktadır. Şaşılık bir tembellik sebebi olup, bu yönüyle de ayrı bir önem arz eden hastalıktır. Şaşılığın, yatay kaymalar (içe-dışa) ve dikey kaymalar (yukarı-aşağı) olmak üzere çeşitli şekilleri vardır.
Çocuklardaki göz kaymalarında anne-babalar nelerden şüphelenmelidirler:
* Çocuktaki bakış pozisyonunda gözlerdeki asimetrizm.
* Çevreden insanların bu durumu belirtmeleri.
* Çocukta anormal baş pozisyonu, çocuğun başını yana eğmesi, dik tutamaması.
* Çocuğun görmesinde problem varsa, özellikle televizyona yakından bakıyorsa hem kırma kusurları açısından hem de şaşılık açısından şüphelenilebilir. 

Yalancı Şaşılık 
Kimi bebeklerin gözleri genellikle sanki paralel bakmıyormuş gibi durabiliyor. Bunun nedeni, bebeklerin burun kökünün geniş olması. Bir başka sebebi ise gözlerde epikantus denilen burun kısmında bir cilt katmanının bulunması. İşte bu nedenlerden dolayı bebeğin gözlerinde şaşılık varmış gibi bir görünüm oluşabiliyor. Çocuk büyümeye başladığında ise paralelinde burun büyüyor, deri kıvrımları geriliyor ve yüz normal bir görünüm kazanıyor. Bunun sonucundayalancı şaşılık durumu da kendiliğinden kayboluyor. Ancak bazı çocuklarda göz kayması gelişme çağında da devam ediyor. Dolayısıyla göz kaymasının gerçek olup olmadığını ancak bir göz doktoru ayırt edebileceği için bebeğin mutlaka bir göz muayenesinden geçmesi gerekmektedir. 

1- Küçük Yaşta Kaymalar : 

Nedenleri : 
– Zor Doğum
– Zor hamilelik dönemi veya hamilelikte geçirilen ağır hastalıklar 
– Annenin hamilelik sırasında bazı ilaçları kullanması 
– Anne – babanın akraba olması
– Küçük yaşta geçirilen ağır ve ateşli hastalıklar 
– Küçük yaşta geçirilen havaleler 
– Şiddetli düşme 
– Görme bozukluğu 
– Ailede gözü kayan veya göz bozukluğu olanlar 

Çeşitleri :
Tek Gözde devamlı Kayma : En sık rastlanan türdür. Genelde içe kayma şeklindedir ve kaymaya sıklıkla hipermetropi / hipermetropik astigmatizma eşlik eder. 
Bazen de dışa kayma şeklindedir ve buna genellikle miyopi / miyopik astigmatizma eşlik eder. 
İki Gözde Kayma: Bu çeşit kaymalarda anne-baba daha üzgündürler; halbuki iki gözün kayması daha kolay tedavi edilir. 

Tedavi : 
– En önemlisi çocuğun göz doktoruna erken götürülmesidir 
– Önce varsa görme kusuru düzeltilmeli ve gerekli gözlükler verilmelidir
– Sonra gerekirse kapama yapılmalıdır
– Eğer kapama yapılamazsa, göz bebeğini büyütücü ilaçlarla kapama etkisi sağlanmalıdır
– Gerekirse özel aletlerle pleoptik tedavi uygulanmalıdır
– Yeterli olmayan durumlarda cerrahi müdahale yapılmalıdır.

2- İleri Yaşlarda Göz Kaymaları: 
Genelde trafik kazası, darbe gibi travmalardan sonra veya şeker hastalığı, beyin, göz tümörleri gibi nedenlerden oluşurlar: Tedavileri nedene yöneliktir.
Genel olarak şaşılık tedavileri :
1)Optik tedavi 
UK/U oranının normal olduğu akomodatif şaşılıklarda en geçerli tedavi yöntemi gözlüktür. Şaşılığın başladığı yaştan itibaren çocuğa sürekli gözlük taktırılır. UK/U oranının yüksek olduğu olgularda bifokal (uzağa ayrı, yakına ayrı dioptrili) gözlük verilir.
2) Binoküler görmenin (iki gözle üç boyutlu görme) düzeltilmesi: 
Şaşılık tedavisinin en güç aşaması binoküler görmenin düzeltilmesidir. Bunun için kaymanın ve tembelliğin daha önceden tedavi edilmiş olmaları gerekir. Binoküler görme özel alet ve yöntemlerle geliştirilmeye çalışılır. 

3) Ambliyopi tedavisi 
Çeşitli yöntemler arasında en çok kullanılan kapatma yöntemidir. Sağlam göz kapatılarak tembel gözün çalışması sağlanır. Çocuklarda kapatılan gözün bir süre sonra tembelleşeceği dikkate alınarak, iki yaşına kadar olan çocuklardan kapatma dönüşümlü olarak uygulanır. İki yaşıyla altı yaş arasında görme derecesi saptanabileceğinden sağlam göz sürekli kapatılır ve her hafta görme derecesi ölçülür
4) İlaç tedavisi
Ufak çocuklarda kapama yapılamıyorsa sikloplojik ilaçlar ile bir süre tedavi yapılır.

5) Cerrahi tedavi 
Çoğunlukla akomodatif olmayan ve kısmi akomodatif şaşılıklarda uygulanır. Bu yöntemle göz dışındaki kasların çekme kuvvetleri azaltılır veya çoğaltılır.
Şaşılığın Cerrahi ile Düzeltilmesi Nasıl Olur? 
Gözler göz küresinin dışında 6 çift kas ile hareket eder.Strabismus cerrahisinde göz yönlere çeviren bu kaslar zayıflatılır veya kuvvetlendirilir. Çocuklarda cerrahi müdahale için anestezi gereklidir. Sağlıklı çocuklar ameliyattan bir iki saat sonra eve gidebilirler. İyileşme Ameliyattan sadece 2-3 gün sonra okula dönebilirler.

Cerrahi Ne Zaman Yapılmalıdır? 
Genel bir kural olarak şaşılık mümkün olan erken yaşta yapılmalıdır. Gözleri doğuştan içe kayan çocuklarda bir yaşını tamamlamadan yapılan cerrahi binoküler görmeyi daha olanaklı kılar. 

Strabismus Cerrahisinin Riskleri Nelerdir? 
En büyük risk şaşılığı tamamen ortadan kaldırmak için birden fazla cerrahi gerekmesidir. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi küçük de olsa enfeksiyon riski, kanlanma görülebilir.